|
İNANCIMIZDA SEMAH
Alevilerin temel ibadeti olan Cem ayinlerinin ayrılmaz
bir parçası da Semah dönmektir. Semah Cem'in belli bir
aşamasında bağlama eşliğinde kadın ve erkek canların
çalınan ezgiler eşliğinde birlikte yaptıkları dinsel
törenlerdir. Semah dönülmeyi, Cem ayininden ayırmak
olası değildir. Semah dönmek, Cem ayini içinde yapılan
12 hizmetten birisidir.
Cem ayini sırasında törenin bazı bölümlerinde ve özellikle
son bölümünde dedenin işareti ile kadın ve erkek canlar
semaha kalkarlar. Semah dönen canlar duygunun, sevginin,
aşkın dorukta olduğu bir duygulu an yaşarlar.
Semah dönenler âdeta kendinden geçercesine büyük bir
aşkla, şevkle huşu içinde ayrı bîr dünyaya yolculuk
edercesine izleyen canları da büyüleyecek tarzda su
gibi akıp giderler.
Aleviler, Cem ayinin de olduğu gibi semahın da kaynağının
Hz. Muhammed'in Miraç'taki Kırklar Ceminden kaldığına
inanırlar. Mevlevi Semâ'ından oldukça farklı olan Semah'ın
kültürel kaynağının izlerini Asya ve Anadolu medeniyetlerinin
derinliklerine götürmek olasıdır.
Alevilerin döndükleri semahı onların ibadeti olan Cem
ayinlerinden ayrı düşünmek ve incelemek yanlıştır. Aleviliğin
kutsal kitabı olan İmam Cafer Buyruğu ve halk arasında
yaşayan mevcut inançta semah 12 hizmetten biri olarak
yapılır. Yani semah Alevilerin yaptıkları bir ibadetin
parçasıdır.
Ülkemizde son üç beş yıldır Alevilik kendisini tanıtmaya
başladığından beri, semah dönmek daha da bir güncellik
kazanmıştır. Yüzyıllarca gizli saklı yapılan Cem ayinlerinin
bir parçası olan semah, yapılan çeşitli törenlerde,
şenliklerde folklorik gösteriler içine konmuştur. Bu
durum ilk başta Alevilerin hoşuna gitmiş. Kendi kültürlerinin
tanınmasına hizmet eder düşüncesi ile seyirci kalınmıştır.
Yapılan semahlar Alevi olan ve olmayan kesimlerce tanınmış
ve beğeni kazanmıştır. Çünkü Alevi ana-babadan doğup
da bugün Cem görmemiş bir kuşak oluşmuştur. Bu kuşak
bir anlamda semahları dışa açık alanlarda yapılan etkinliklerde
izleyerek Aleviliği görmeye, öğrenmeye çalışıyordu.
HAŞA Kİ BİZİM SEMAHIMIZ OYUNCAK DEĞİLDİR.
İLAHÎ BİR AŞKTIR SALINCAK DEĞİLDİR.
HER KİM Kİ SEMAHI BİR OYUN SAYAR
MÜMİN DİYE NAMAZI (*) KILINACAK DEĞİLDİR
H. BEKTAŞ VELİ
Ama dışa açılmanın sınırı içkili toplantılarda semah
dönmek olmaya başlayınca İş bir anlamda çığırından çıkabilirdi.
Bu nedenle semahlar, Alevilerin ibadeti olan Cemin bir
parçasıdır. O'nun yeri orasıdır. Semah ibadetin bir
parçasıdır. Semah dönmek eğlence aracı olamaz. Semah
içkili, eğlenceli toplantılarda ise asla meze olamaz.
Semah dönmek Cem ayini dışında, olsa olsa çok ağırbaşlı
bir biçimde özüne uygun bir tarzda; Hacı Bektaş Veli
Anma Törenleri, Abdal Musa Anma Törenleri gibi törenler
ile ağırbaşlı etkinlikler dışında yapıl mamalıdır.
.Çünkü Alevî inancında; Cem'in ve Semah'ın kaynağı Kırklar
Cemi'dir. Bu kaynağı bilmeden Cem ve Semah anlaşılamaz.
(*) Namaz: cemdeki halka ibadetidir. Sünni inancındaki
5 vakit namazla bir ilgisi yoktur! Hatırlatırız
|
|